Nhắc tới Trung Quốc, không thể không nói tới trường phái ẩm thực Tứ Xuyên Trung Quốc. Dù phân chia theo kiểu Bát đại thái hệ (8 trường phái) hay Tứ thái hệ (4 trường phái), Tứ Xuyên đều có mặt trong đó. Như vậy, đủ để thấy được sự quan trọng của nền ẩm thực này. Đến với Tứ Xuyên, bạn sẽ có một hành trình khám phá thú vị và độc đáo.
Tứ Xuyên là một tỉnh nằm ở Tây Nam của Trung Quốc. Giản xưng của Tứ Xuyên là Thục. Tứ Xuyên có lịch sử lâu dài. Cảnh vật đẹp. Đây chính là một trong những trung tâm kinh tế trọng yếu của miền Tây Trung Quốc. Ngoài ra, Tứ Xuyên còn là nơi định cư của rất nhiều dân tộc thiểu số như người Tạng, người Di và người Khương. Chính điều này góp phần tạo nên sự phân hóa về văn hóa sâu sắc ở Tứ Xuyên. Bên cạnh đó, sản vật của Tứ Xuyên phong phú. Nhờ vậy, văn hóa ẩm thực Tứ Xuyên là một bức tranh đa sắc màu.
Ẩm thực Tứ Xuyên là một trong tứ đại ẩm thực truyền thống của Trung Quốc, nổi tiếng với hương vị cùng như kỹ thuật chế biến độc đáo. Nó có nguồn gốc từ lưu vực Tứ Xuyên, có lịch sử lâu đời và chịu ảnh hưởng sâu sắc của văn hóa Bashu. Từ xa xưa, vùng Tứ Xuyên đã hình thành nguồn tài nguyên thực phẩm phong phú nhờ môi trường địa lý độc đáo, nền văn hóa ẩm thực đa dạng do người nhập cư mang đến. Tất cả đã cùng nhau tạo nên hương vị độc đáo của ẩm thực Tứ Xuyên.
Lịch sử ẩm thực Tứ Xuyên có thể bắt nguồn từ thời cổ đại. Môi trường tự nhiên độc đáo của Shu (Tứ Xuyên ngày nay), đã trồng trọt các nguyên liệu thực phẩm phong phú và khai sinh ra nền văn hóa ẩm thực sơ khai. Sau khi hai triều đại Tần và Hán thống nhất, sự du nhập của văn hóa và thói quen ăn uống của đồng bằng miền Trung kết hợp với đặc trưng của vùng Thục đã đặt nền tảng hương vị ban đầu cho ẩm thực Tứ Xuyên. Trong thời kỳ này, tình yêu dành cho các loại gia vị như hạt tiêu Tứ Xuyên và ớt đã gieo mầm cho gen hương vị cay ấm của ẩm thực Tứ Xuyên sau này. Đặc biệt, hạt tiêu Tứ Xuyên vang danh cả nước bởi hương thơm và vị nồng đậm riêng biệt.
Vào thời nhà Đường và nhà Tống, sự thịnh vượng về kinh tế và trao đổi văn hóa đã mang lại sức sống mới cho ẩm thực Tứ Xuyên. Trong thời kỳ này, ẩm thực Tứ Xuyên tiếp thu những nguyên liệu và kỹ thuật nấu nướng của nước ngoài, ngày càng phong phú và đa dạng hơn về kiểu dáng, các món ăn tinh tế và cầu kỳ, trở thành khung cảnh trên bàn ăn của giới trí thức.
Tứ Xuyên ẩm thực gồm hai trường phái: Thành Đô và Trùng Khánh. Khẩu vị chính của bếp là mặn cay.
Với lịch sử tồn tại lâu đời, nền ẩm thực ở đây đã tích lũy các phương thức chế biến và đưa ẩm thực nơi đây trở thành một nghệ thuật. Món ăn Tứ Xuyên chú trọng đến sắc, hương, vị hình với khá nhiều vị tê, cay, ngọt mặn, chua, đắng, thơm trộn lẫn khéo léo, biến hóa linh hoạt.
Ẩm thực Thành Đô – thủ phủ của tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc – là một trong những nền ẩm thực đặc sắc và nổi tiếng bậc nhất thế giới. Được mệnh danh là "kinh đô ẩm thực cay nồng", ẩm thực Thành Đô mang đậm hương vị Tứ Xuyên với sự kết hợp hoàn hảo giữa vị cay tê nồng của ớt và tiêu hoa tiêu, tạo nên cảm giác tê đầu lưỡi đặc trưng mà người địa phương gọi là "mã la" (tê cay).
Sự phong phú của nguyên liệu và phương pháp chế biến đã giúp ẩm thực Thành Đô chinh phục thực khách khắp nơi. Một trong những món ăn trứ danh nhất chính là lẩu Tứ Xuyên, với nước lẩu đỏ rực từ ớt khô, tiêu Tứ Xuyên cùng hàng loạt nguyên liệu phong phú như thịt bò, nội tạng, rau củ tươi ngon. Ngoài ra, đậu hũ Tứ Xuyên (Mapo Tofu), với lớp nước sốt cay nồng quyện cùng vị béo của đậu hũ, cũng là một biểu tượng ẩm thực không thể bỏ qua.
Bên cạnh vị cay nồng trứ danh, ẩm thực Thành Đô cũng có sự cân bằng với những món thanh đạm như súp hoành thánh, cháo bát bảo, hay các món tráng miệng ngọt dịu như bánh gạo nếp nhân đường đỏ. Đặc biệt, trà Thành Đô là một nét văn hóa đặc trưng của thành phố, nơi người dân thích ngồi tại các quán trà ven đường, nhâm nhi chén trà nóng và tận hưởng không gian thư giãn.
Với sự hòa quyện độc đáo giữa cay nồng, đậm đà và tinh tế, ẩm thực Thành Đô không chỉ đơn thuần là những món ăn mà còn là một phần không thể thiếu của nền văn hóa địa phương, để lại dấu ấn khó quên trong lòng mỗi thực khách.
Trùng Khánh – thành phố nằm ở phía Tây Nam Trung Quốc – không chỉ nổi tiếng với địa hình núi non hùng vĩ mà còn là cái nôi của nền ẩm thực cay nồng, đậm đà bậc nhất Trung Hoa. Ẩm thực Trùng Khánh nổi bật với hương vị cay tê mãnh liệt từ tiêu hoa tiêu và ớt, tạo nên cảm giác "mã la" (tê cay) đặc trưng, chinh phục những thực khách yêu thích sự kích thích vị giác.
Món ăn biểu tượng nhất của Trùng Khánh chính là lẩu Trùng Khánh (Chongqing Hotpot) – một phiên bản lẩu cay nồng đặc biệt với nước dùng đỏ rực, đậm vị từ dầu ớt, tiêu Tứ Xuyên, tỏi, gừng và hơn 20 loại gia vị thảo mộc khác. Các nguyên liệu nhúng lẩu vô cùng phong phú, từ thịt bò, nội tạng, rau củ đến đậu phụ, tạo nên một bữa tiệc hương vị bùng nổ. Điều thú vị là ở Trùng Khánh, lẩu không chỉ là một món ăn mà còn là một phần không thể thiếu trong văn hóa giao tiếp, gắn kết gia đình và bạn bè.
Ẩm thực Trùng Khánh không chỉ mang đến những món ăn đậm đà, kích thích vị giác mà còn thể hiện tinh thần phóng khoáng, sôi động của thành phố. Nếu bạn là người yêu thích hương vị mạnh mẽ và những trải nghiệm ẩm thực đầy thử thách, Trùng Khánh chắc chắn là điểm đến không thể bỏ qua!
Nhắc đến Tứ Xuyên, hẳn nhiều người sẽ nghĩ ngay đến món gà Kungpao vô cùng nổi tiếng. Thịt gà được cắt thành những khối vuông vừa ăn. Sau khi đã tẩm ướp đủ các loại gia vị, chiên gà sơ qua rồi cho vào xào với ớt, nước sốt, … Thêm chút lạc rang để món ăn thơm ngon hơn. Món ăn này rất được hoàng đế nhà Thanh yêu thích. Cái tên “kungpao” do chính người sáng tạo nên món đặt. Đến với nền ẩm thực Tứ Xuyên Trung Quốc, bạn nhất định không thể bỏ qua món ga Kungpao.
Đây tiếp tục là một đặc sản khác nữa của Tứ Xuyên. Nguyên liệu chính của món ăn này là đậu phụ và thịt bò. Nếu không thích thịt bò, bạn có thể chọn thịt heo. Thịt sau khi được băm nhuyễn sẽ được ướp thêm hạt tiêu Tứ Xuyên cùng gia vị khác nữa. Sau đó, cho đậu phụ, thịt đã ướp vòa nấu với nước sốt đậu chua. Thịt chín mềm, vẫn giữ được vị ngọt vốn có. Đậu phụ mềm, tan ngay trong miệng. Hành lá xanh rắc trang trí càng làm món ăn thêm bắt mắt. Món này được đặt tên theo người sáng tạo ra nó, một người phụ nữ thời nhà Thanh với một khuôn mặt bị sẹo rỗ.
Không có món nào được người Tứ Xuyên yêu thích như là món thịt heo xào (có cả mỡ thơm) với nước sốt đậu cay, đậu đen lên men và lá tỏi xanh. Thịt đầu tiên được luộc, sau đó thái lát và chiên, đó là lý do tại sao nó được gọi là thịt heo nấu chín hai lần. Không có gì khác hơn ngoài cơm trắng và có lẽ là thêm một ít nước soup, một bữa ăn hấp dẫn đã hoàn tất
Loại nước sốt “vị cá” cổ điển được làm bằng ớt đỏ, gừng, tỏi, hành với vị chua ngọt – đây là những gia vị của món cá truyền thống, cũng là cách giải thích thông thường cho những ai tò mò về tên gọi của món sốt.
Nước sốt này có thể được dùng với thịt, cá hoặc thịt gia cầm, nhưng một trong những biến thể ngon nhất là cà tím thơm ngon hàng ngày.
Điểm nhấn quan trọng của món ăn này là cá đã chần qua nước sôi được nhúng vào chảo dầu nóng, với ớt khô và hạt tiêu Tứ Xuyên. Nên dùng đũa vớt cá ra khỏi dầu bởi vì loại dầu này không nên dùng. Đó là một món ăn địa phương đã được hoàn tất bằng dầu sôi và hương liệu.
Thành Đô -thủ phủ của Tứ Xuyên – nổi tiếng với những “thức ăn nhẹ”.Sủi cảo ở đây là loại sủi cảo nhỏ nhân thịt heo chấm trong nước tương ngọt, tỏi nghiền và dầu ớt. Được đặt theo tên của một người bán hàng rong, sủi cảo là một trong những món ăn nhẹ nổi tiếng nhất của Thành Đô.
Lẩu Tứ Xuyên là một món ăn tối phổ biến. Món ăn này được phát minh bởi những người lao động trên bờ sông Dương Tử, có nguồn gốc từ một món đặc sản của Trùng Khánh. Món lẩu này nổi tiếng khắp nơi bởi hương vị đặc trưng riêng biệt. Quan trọng nhất của món lẩu này chính là nước dùng. Nguyên liệu làm nước lẩu rất cầu kỳ. Có xương, ớt Tứ Xuyên, hạt tiêu Tứ Xuyên, giấm, … Các loại hương iệu như vỏ quế, hạt thì là, thảo quả, đinh hương, sả giúp nước dùng có một mùi thơm đặc trưng. Nhờ đó, lẩu Tứ Xuyên có vị thơm nồng, đậm đà. Nồi lẩu được chia làm hai phần, bên cay và bên không cay. Do đó, bạn hoàn toàn yên tâm thưởng thức món lẩu này.
Mì Dandan là một món ăn đường phố cổ điển của Thành Đô, thể hiện rõ nét văn hóa ẩm thực nơi đây. Mì được làm từ bột mì tươi, cán mỏng và cắt thành từng sợi dài, chế biến ngay trong ngày để giữ được độ tươi ngon nhất. Món mì Dandan không chỉ hấp dẫn bởi sợi mì mềm mại mà còn nhờ vào phần sốt cay đậm đà, hoà quyện với thịt bằm, rau cắt nhỏ và dầu ớt. Đây là món ăn đường phố lý tưởng cho những ai muốn khám phá ẩm thực Thành Đô một cách đơn giản, nhưng đầy phong cách.
Đậu phụ Ma Bà, hay Ma Po Tofu, là món ăn nổi tiếng của Thành Đô với cách chế biến đặc sắc và hương vị độc đáo. Món ăn này kết hợp hài hòa giữa vị béo ngậy của đậu phụ và vị cay nồng từ sa tế, tạo nên một món ăn có hương vị đậm đà, dễ gây nghiện. Đậu phụ non được nấu cùng thịt heo hoặc bò băm nhỏ, củ đậu, hành tây và nhiều gia vị khác, tạo ra một phần nước sốt sóng sánh, đậm vị. Đây là món ăn không chỉ được yêu thích bởi người dân Trung Quốc mà còn được biết đến rộng rãi trên toàn thế giới.
Hoành thánh “móng rồng” của Thành Đô nổi tiếng với phần vỏ mỏng, dai và giữ được kết cấu chắc ngay cả khi đã được nấu chín. Vỏ bánh được làm từ bột mì trắng thượng hạng, mỏng như giấy và mịn như lụa. Phần nhân gồm thịt heo bằm nhuyễn, cải bắp và gia vị đặc trưng, tạo nên một món ăn thanh đạm nhưng đầy sức hấp dẫn. Hoành thánh được nấu trong nước dùng ngọt thanh từ xương gà, vịt, heo hầm lâu, tạo ra một bữa ăn nhẹ nhàng nhưng tinh tế. Món ăn này rất phổ biến trong các gia đình Trung Quốc và thường được phục vụ cho bệnh nhân, trẻ nhỏ hoặc những người cần được bồi dưỡng.